Ἡλιούπολη (Στράβων).

 

Στὴν Ἡλιούπολη εἶδα μεγάλα ἀνάκτορα, ὅπου ζοῦσαν οἱ ἱερεῖς. Λένε ὅτι στὰ παλαιὰ χρόνια ἡ πόλη ἦταν κατοικία ἱερέων, ἀνθρώπων φιλοσόφων καὶ ἀστρονόμων. Σήμερα ἡ ὀργάνωση καὶ ἡ ἐπιστήμη χάθηκαν κι ἐδῶ. Κανένας δὲν μοῦ ἔδωσε τὴν ἐντύπωση πὼς ἤξερε κάποια ἐπιστήμη. Ὑπῆρχαν μόνον ἱερεῖς καὶ ξεναγοὶ στὰ ἱερά (1). Τότε ποὺ ὁ Αἴλιος Γάλλος ἦταν ἔπαρχος καὶ περιόδευε ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρεια στὴν Αἴγυπτο, στὴ συνοδεία του ἦταν καὶ κάποιος Χαιρήμων, ποὺ παράσταινε πὼς ἤξερε μιὰ τέτοια ἐπιστήμη, ἀλλὰ περισσότερο τὸν περιγελοῦσαν ὡς ἀλαζόνα καὶ ἀνόητο. Ἐκεῖ λοιπὸν μᾶς ἔδειχναν τὰ ἀνάκτορα τῶν ἱερέων καὶ τὶς κατοικίες τοῦ Πλάτωνα καὶ τοῦ Εὐδόξου (2), ἐπειδὴ μαζὶ μὲ τὸν Πλάτωνα ἦρθε ἐδῶ καὶ ὁ Εὔδοξος καὶ ἔμειναν μαζὶ μὲ τοὺς ἱερεῖς δεκατρία χρόνια, καθὼς λένε μερικοί. Οἱ ἱερεῖς ἤξεραν τὴν ἐπιστήμη τῶν οὐρανίων σωμάτων, πράγματα ποὺ κρατοῦσαν μυστικὰ καὶ ἐξάλλου ἦταν δύσκολο νὰ μεταδοθοῦν. Αὐτοὶ οἱ δυό, μὲ τὸ μεγάλο διάστημα ποὺ ἔμειναν καὶ μὲ τὶς ὑπηρεσίες ποὺ προσέφεραν (3), παρακάλεσαν ὥστε νὰ τοὺς μεταδώσουν κάποια κομμάτια τῆς θεωρίας αὐτῆς. Οἱ βάρβαροι βέβαια δὲν φανέρωσαν τὰ περισσότερα (4). Πάντως, αὐτοὶ τοὺς δίδαξαν τὰ τμήματα ποὺ διατρέχουν μέρα καὶ νύχτα καὶ σχηματίζουν τὶς τριακόσιες ἑξῆντα πέντε ἡμέρες, σχηματίζοντας τὸ ἕνα ἔτος. Οἱ Ἕλληνες ἕως τότε ἀγνοοῦσαν τὸ ἔτος (5), καθὼς καὶ ἄλλα πολλά, ἕως ὅτου οἱ νεότεροι ἀστρολόγοι παρέλαβαν καὶ χρησιμοποίησαν τὶς ἐργασίες τῶν ἱερέων, μεταφρασμένες στὰ Ἑλληνικά. Ἀκόμη καὶ σήμερα παίρνουν αὐτὴ τὴ γνώση ἀπὸ ἐκείνους, καθὼς καὶ ἀπὸ τοὺς Χαλδαίους (6).

Στράβων, 17.29 (806). Μετάφραση Πάνος Θεοδωρίδης.

(1) Πῶς νὰ φτιάξετε ἕναν ἀστικὸ μύθο περὶ μιᾶς πόλης φιλοσόφων, ποὺ τώρα (ὅπως συμβαίνει πάντα σὲ τέτοιους μύθους) ἔχει ξεπέσει.

(2) Διατηροῦνταν οἱ κατοικίες ἐπὶ 400 χρόνια; Οἱ ντόπιοι θὰ πρέπει νὰ ἔβγαζαν πολλὰ λεφτὰ μὲ τόσους περιηγητὲς-κορόιδα.

(3) Δηλαδή, τί ὑπηρεσίες; Καντηλανάφτη στὰ ἱερά;

(4) Οἱ κακοὶ βάρβαροι, δὲν μᾶς τὰ εἶπαν ὅλα, ἐνῶ καθίσαμε δεκατρία χρόνια προσφέροντας ὑπηρεσίες.

(5) Εἶναι ἀλήθεια ὅτι κάποια ἀρχαῖα ἡμερολόγια, νομίζω τὸ ἀθηναϊκό, εἶναι λίγο ἄλλα ἀντ' ἄλλων. Ἢ τέτοια εἶναι ἡ γνώση μας γι' αὐτά. Ἀλλὰ ὅτι ὣς τὸν 4ο αἰώνα νὰ ἀγνοοῦσαν οἱ Ἀρχαῖοι τὸ ἔτος; Κάτι παραπάνω ἀπὸ ὑπερβολή.

(6) Ἡ παρεξήγηση τοῦ ἀφροκεντρισμοῦ. Προφανῶς οἱ ἀνατολίτικοι πολιτισμοὶ ἦταν ἀρχαιότεροι καὶ οἱ Ἕλληνες ἔμαθαν ἀπὸ αὐτούς, ὅπως φαίνεται καὶ μὲ τὰ πρῶτα ἀγάλματα, τὶς σφίγγες καὶ ἄλλα. Ἐπιστήμη ὅμως οἱ Ἀνατολίτες δὲν εἶχαν, ἡ ἐπιστήμη ἀπαιτεῖ τὸ ἀφηρημένο κι ὄχι τὸ ἐφαρμοσμένο. Ἔτσι, τόσο οἱ ἀφροκεντρικοὶ ὅσο καὶ οἱ ἀντίπαλοί τους δὲν διακρίνουν τὶς οὐσιώδεις λεπτομέρειες. Μιὰ ἄλλη παράμετρος: Ὅταν οἱ Χριστιανοί, 2-3 αἰῶνες μετὰ τὸν Στράβωνα, ἔλεγαν ὅτι ὁ Πλάτων ἀντέγραψε τὸν Μωυσή, δὲν παρίσταναν τὸν τρελό. Βασίζονταν σὲ μιὰ διάχυτη ἀντίληψη τῶν ἴδιων τῶν Ἑλλήνων τῆς Ἀρχαιότητας (ἀπὸ τὸν 4ο π.Χ. ὣς τὸν 4ο μ.Χ.) σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία οἱ Ἕλληνες ἀντέγραψαν τοὺς Αἰγύπτιους, τοὺς Πέρσες, τοὺς Βαβυλώνιους καί (ὅπως λέει ὁ Πορφύριος) τοὺς Ἑβραίους. Δηλαδή, δὲν ἔλεγαν κάτι πρωτόγνωρο, ἐπαναλάμβαναν τὰ ἴδια περίπου πράγματα μὲ ὅσα οἱ ἴδιοι οἱ Ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἔλεγαν γιὰ τὶς ἀπαρχὲς τῆς ἑλληνικῆς ἐπιστήμης.