Ποπλιλίου Σύρου, Γνῶμαι

 

Ποπλιλίου Σύρου, Γνῶμαι. Μετάφραση Κ. Παναγιωτάκης (Ἀθήνα 1998)

 

Ἐπιλογή

1. Τίποτε ἀπ’ ὅσα πετυχαίνουμε μὲ τὶς εὐχὲς δὲν μᾶς ἀνήκει.

6. Ἡ γυναίκα ἢ ἀγαπᾶ ἢ μισεῖ· δὲν ὑπάρχει μέση ὁδός.

20. Ἡ καλοσύνη μιᾶς γυναίκας φαίνεται πραγματικὰ μόνο ὅταν ἐκείνη δείχνει καθαρὰ τὴν κακία της.

28. Τὸ ξένο μᾶς ἀρέσει πιὸ πολύ, καὶ στοὺς ξένους ἀρέσει πιὸ πολὺ τὸ δικό μας.

62. Ἡ εὐτυχία τοῦ ἑνὸς δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι κακιὰ ὥρα γιὰ τὸν ἄλλον.

65. Ὅταν κάνεις τὸ χατίρι αὐτοῦ ποὺ σφάλλει, σφάλλεις διπλά.

92. Ἡ ζωὴ εἶναι σύντομη, ἀλλὰ γίνεται ἀτελείωτη ὅταν εἶναι γεμάτη συμφορές.

94. Μὴ λυπᾶσαι νὰ χάσεις κάποια χαρά, ὅταν χάνεται καὶ πόνος μαζί της.

95. Ὅποιος μπόρεσε νὰ πεθάνει ὅποτε τὸ ἤθελε, ἔζησε καλὴ ζωή.

103. Ἂν ἀρνηθεῖς νὰ δώσεις σ’ ὅποιον πάντα ἔδινες, τὸν ἐξωθεῖς στὴ ληστεία.

127. Ἂν δὲν θέλεις νὰ θυμώνεις συχνὰ μὲ κάποιον, θύμωσε μαζί του μία φορά.

128. Τὰ δάκρυα δὲν μαλακώνουν τὴν ἄπονη καρδιά, τὴν δροσίζουν μόνο.

131. Ὁ ἐρωτευμένος δὲν ἔχει ποτὲ μυαλό κι ὁ μυαλωμένος ποτὲ δὲν ἐρωτεύεται.

132. Ἡ οὐλὴ τῆς συνείδησης πονάει σὰν νὰ ἦταν ὁλόκληρη πληγή.

133. Ὅ,τι μπορεῖ νὰ συμβεῖ στὸν ἕνα, μπορεῖ νὰ συμβεῖ καὶ στὸν ἄλλον.

138. Ἀπέναντι στὸν ἐχθρὸ πρέπει νὰ εἶσαι γενναῖος, εἰδάλλως ἱκέτης.

144. Ἂν συγχωρεῖς συχνὰ ἕναν ἠλίθιο, θὰ γίνει πανοῦργος.

150. Μὴν κακολογεῖς τὸν ἐχθρό σου· βλάψε τον σιωπηλά.

152. Ὁ πόνος έλλατώνεται ὅταν δὲν μπορεῖ νὰ αὐξηθεῖ κι ἄλλο.

153. Οἱ γυναῖκες ἔμαθαν νὰ κλαῖνε γιὰ νὰ ἐξαπατοῦν.

155. Οἱ σκέψεις σου νὰ εἶναι πολλές, ἡ ἀπόφασή σου μία.

157. Ὁ θάνατος εἶναι ἡ καλύτερη ἐπιλογή, ὅσο ἡ ζωὴ εἶναι ἀκόμη εὐχάριστη.

163. Ἀπὸ τὴν πολλὴ σκέψη συχνὰ χάνεις τὴν εὐκαιρία.

168. Δύσκολα ταιριάζει ὁ πόνος μὲ τὴν ὑπομονή.

169. Κάθε φορὰ ποὺ μακαρίζω τὸν ἑαυτό μου, εἶμαι σίγουρος ὅτι οἱ θεοὶ βάζουν τὰ γέλια.

178. Στὸ μυαλὸ τοῦ δυστυχισμένου οἱ σκέψεις ἀφ’ ἑνὸς δὲν ἐπαρκοῦν καὶ ἀφ’ ἑτέρου περισσεύουν.

179. Κάπου-κάπου ὠφελεῖ ἀκόμη καὶ νὰ ξεχνᾶς τί ἀνθρωπος εἶσαι.

186. Ἀκόμη καὶ μία τρίχα ἔχει τὴ δική της σκιά.

195. Σφάλλει ὅποιος πιστεύει πὼς ὅ,τι ἅρπαξε μὲ τὴ βία τὸ ἔκανε κτῆμα του.

196. Τί ἄλλο πιὰ στήριγμα ν’ ἀπομείνει σ’ αὐτὸν ποὺ ἔχασε τὴν ὑπόληψή του;

197. Ὅταν ἡ τύχη σὲ καλοπιάνει, σκοπεύει νὰ σὲ παγιδέψει.

208. Ἂν πληγώνεται κάθε τόσο ἡ ὑπομονὴ τοῦ ἄλλου, στὸ τέλος γίνεται μανία.

221. Τὰ βήματα τῆς Τύχης εἶναι ἀόρατα.

234. Ἡ μεγαλύτερη συμφορὰ εἶναι αὐτὴ ποὺ συμβαίνει γιὰ πρώτη φορά.

235. Χειρότερος εἶναι ὁ ἐχθρὸς ποὺ κρύβεται στὴν ψυχή μας.

246. Θεέ μου, πόσο ἄθλιο εἶναι νὰ σὲ βλάψει κάποιος ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ κατηγορήσεις!

252. Ὁ ἄνθρωπος πεθαίνει κάθε φορὰ ποὺ χάνει τοὺς δικούς του.

255. Ὁ ἄνθρωπος ἀνακάλυψε τὴ μοίρα γιὰ νὰ μὴ λείψει ὁ πόνος ἀπὸ τὴ ζωή του.

257. Ἡ ζωὴ δανείζεται στὸν ἄνθρωπο, δὲν δωρίζεται.

261. Προκειμένου νὰ συγχωρήσεις τοὺς τίμιους, δικαιολογημένα συγχωρεῖς καὶ τοὺς ἀνέντιμους.

266. Ὁ ἄνθρωπος χάνει τὸ μυαλό του ὅταν ἀνακαλύπτει πολλὰ πράγματα.

283. Στὴ δυστυχία ἀκόμη καὶ ἡ ἴδια ἡ ζωὴ εἶναι σκέτη προσβολή.

325. Τὰ παρακάλια δὲν ἔχουν θέση στὴν ψυχὴ τοῦ ἐχθροῦ.

326. Γιὰ τὸν ἐχθρὸ ποὺ πέθανε τὰ δάκρυα εἶναι ἀστείρευτα.

360. Κατ’ ἀνάγκην θὰ πεθάνεις, ἀλλὰ ὄχι ὅσο συχνὰ θὰ τό ‘θελες.

376. Ἡ γυναίκα ποὺ σκέφτεται μόνη της σκέφτεται διαβολικά.

384. Τὸ γυναικεῖο δάκρυ εἶναι τὸ καρύκευμα τῆς μοχθηρίας.

411. Ὅ,τι δὲν μπορεῖς ν’ ἀλλάξεις, νὰ τὸ ἀνέχεσαι ὅπως σοῦ τυχαίνει.

475. Ὁ θάνατος εἶναι ἐξαιρετικὰ ὠφέλιμος ὅταν δὲν προκαλεῖ κακό.

478. Ἀπὸ τὸ θάνατο καὶ τὸν ἔρωτα κανένας δὲν μπορεῖ νὰ γλιτώσει.

483. Δὲν ὑπάρχει ἀπόλαυση ποὺ νὰ μὴ βλάπτει ὅσους θέλγει.

556. Τί θλιβερὸ ποὺ εἶναι νὰ ἐπιθυμεῖς τὸν θάνατο καὶ νὰ μὴν μπορεῖς νὰ πεθάνεις!

596. Ὁ ἐπιδέξιος ὑπηρέτης εἶναι μισὸς ἀφέντης.

 

 

Ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία, μιὰ «θεοκρατικὴ μοναρχία»

Αὐτοκράτορας Τιβέριος. Πηγή

 

Ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ 1^ου αἰ. μ.Χ. ταυτόχρονα μὲ τὴν αὐτοκρατορικὴ λατρεία ἄρχισε νὰ υἱοθετεῖται μία ἰδιότυπη πολιτικὴ ἰδεολογία μὲ χαρακτηριστικὰ αὐτοκρατορικῆς θεολογίας. Σύμφωνα μ’ αὐτὴ ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας βρισκόταν […] ὑπὸ τὴν προστασία τῶν θεῶν καὶ κυρίως τοῦ Δία (Iuppiter). Ἐπρόκειτο λοιπὸν γιὰ τὴ μορφὴ μιᾶς θεοκρατικῆς μοναρχίας, ποὺ στηριζόταν περισσότερο στὴ θεωρία ὅτι ὁ αὐτοκράτορας ἦταν θεϊκὴ ἐπιλογὴ τοῦ πατέρα τῶν θεῶν. Ἡ Ἰόβειος θεολογία, ὅπως ὀνομάστηκε, ἀναπτύχθηκε πλήρως τὴν περίοδο τῆς μοναρχίας τῶν Δομιτιανοῦ, Τραϊανοῦ καὶ Ἀδριανοῦ. […] Πολὺ νωρὶς λοιπὸν ὁ αὐτοκράτορας προσέλαβε τὸ ἐπίθετο θεῖος (divus) καὶ κατέστη ἀντικείμενο λατρείας καὶ προσφορᾶς θυσιῶν.

[…] Μέσῳ τῶν παραστάσεων, κυρίως σὲ νομίσματα, ἄρχισε νὰ σχηματοποιεῖται καὶ νὰ ἑδραιώνεται μιὰ ἀνάλογη ἐπίσημη αὐτοκρατορικὴ ἰδεολογία, ποὺ προέβαλε τὴ θεία ἐκλογὴ τοῦ αὐτοκράτορα καὶ τὴν ἀπόλυτη κυριαρχία του. [366: Ἡ θεωρία ὅτι ἡ ἐκλογὴ τοῦ ρωμαίου αὐτοκράτορα εἶχε θεϊκὴ παρέμβαση καὶ ὑπόδειξη ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸ Δία, ξεκινοῦσε ἀπὸ τὴν περίοδο τοῦ Ὀκταβιανοῦ Αύγούστου, ὁπότε καὶ ἐμφανίστηκαν καὶ οἱ πρῶτες διηγήσεις γιὰ τὴ θεϊκὴ γέννησή του καὶ στὴ συνέχεια τὴν ἄνοδό του στὸ θρόνο]

[…] Δὲν θὰ πρέπει νὰ θεωρηθεῖ ὑπερβολὴ ὅτι στὸ ρωμαϊκὸ κόσμο, ὅπως κάθε στρατιωτικὴ ἐπιτυχία ἀποτελοῦσε ἁπτὴ ἀπόδειξη τῆς θεϊκῆς εὔνοιας, ἔτσι καὶ ἡ στενὴ καὶ ἀγαστὴ σχέση τοῦ αὐτοκράτορα μὲ τοὺς θεοὺς ἐγγυᾶτο, ἐν πολλοῖς, τὴν ἐπιτυχημένη βασιλεία του.

[…] Παραστάσεις ποὺ ἐμφανίζουν τοὺς αὐτοκράτορες τῆς περιόδου νὰ κρατοῦν μία σφαίρα καὶ νὰ ἔχουν ὑψωμένο τὸ δεξὶ χέρι, οὐσιαστικὰ εἶναι συμβολισμοὶ ἀναφορᾶς στὴ θεϊκὴ προέλευση τοῦ αὐτοκράτορα, ὁ ὁποῖος συχνὰ ἦταν ἡ ἐνσάρκωση τοῦ θεοῦ Ἥλιου.

[…] πολλοὶ αὐτοκράτορες ἀναζήτησαν ἰδεολογικὴ στήριξη στὴν ἀρχὴ ὅτι ἡ ἐξουσία τους ἀπονεμήθηκε ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸ Δία.

 

Ἀπόστολος Κραλίδης, Ἡ αὐτοκρατορικὴ λατρεία στὴν περίοδο τῆς Τετραρχίας (284-313 μ.Χ.), Θεσσαλονίκη 2010, σσ. 175-195.

Ὁ Μὰρξ καὶ ὁ Χίτλερ γιὰ τὴ Ρωσία

Δυὸ ἀπόψεις τοῦ Μὰρξ γιὰ τοὺς Ρώσους.

 

Ἐπιστολὴ τοῦ Μὰρξ στὸν Ἔνγκελς ἀπὸ τὸ 1865, ὅπου ἐνημερώνει τὸν δεύτερο γιὰ τὶς ἀπόψεις τοῦ Πολωνοῦ Duchiński, τὶς ὁποῖες ὁ Μὰρξ ἐνστερνίζεται. Ὁ Duchiński ὑποστηρίζει ὅτι οἱ «Μοσχοβίτες» δὲν εἶναι Σλάβοι ἀλλὰ ἁπλῶς σφετερίστηκαν τὸ ὄνομα «Ρωσία». Στὴν πραγματικότητα -συνεχίζει ὁ Πολωνός κι ἐπιδοκιμάζει ὁ Μάρξ-, οἱ Μοσχοβίτες δὲν ἀνήκουν στὴν Ἰνδοευρωπαϊκὴ φυλή, ἀλλὰ εἶναι εἰσβολεῖς ποὺ πρέπει νὰ ἐκδιωχθοῦν ἀνατολικὰ ἀπὸ τὸν ποταμὸ Δνείπερο. «Εὔχομαι», γράφει ὁ Μάρξ, «νὰ ἔχει δίκαιο ὁ Duchinski και ἡ ἄποψή του νὰ κυριαρχήσει μεταξὺ τῶν Σλάβων».

 

Marx-Engels Werke, τ. 31, σ. 127: 

...wie Duch[inski] es zieht: Russia ist ein von den Moskowitern usurpierter Name. Sie sind keine Slawen; gehören überhaupt nicht zur indogermanischen Race, sind des intrus, die wieder über den Dnepr gejagt werden müssen. [...] Ich wünsche, daß Duchinski recht hat und at all events diese Ansicht herrschend unter den Slawen würde.

 

Σὲ ἄλλη ἐπιστολὴ τοῦ Μὰρξ στὸν Ἔνγκελς τὸ 1866, παρουσιάζει θετικὰ τὶς ἀπόψεις κάποιου Γάλλου Pierre Trémaux. Ὁ τελευταῖος ὑποστηρίζει ὅτι οἱ Ρῶσοι δὲν εἶναι Σλάβοι ἀλλὰ Τάταροι, καὶ ὅτι «ἐξαιτίας τῆς ὑφιστάμενης διαμόρφωσης τοῦ ρωσικοῦ ἐδάφους, ὁ σλαβικὸς πληθυσμὸς ποὺ ζοῦσε ἐκεῖ μετατράπηκε σὲ Τάταρους καὶ Μογγόλους -ὅπως ὁ κοινὸς τύπος Μαύρου στὴν Ἀφρικὴ προέρχεται ἀπὸ τὸν ἐκφυλισμὸ ἑνὸς πολὺ ἀνώτερου τύπου».

 

Στὸ ἴδιο, σ. 248:

...daß nicht, wie dieser glaubt, die Russen keine Slawen, vielmehr Tartaren usw., sondern daß auf der in Rußland vorherrschenden Bodenformation sich der Slaw tartarisiert und mongolisiert, wie er (er war lang in Afrika) nachweist, daß der gemeine Negertyp nur Degenereszenz eines viel höhern ist.

 

Οἱ ἀπόψεις τοῦ Χίτλερ γιὰ τοὺς Ρώσους καὶ τὸ μέλλον τους ἀπὸ τὸ βιβλίο Hitler's Table Talk 1941-1944, σὲ ἐπιμέλεια τοῦ H. Trevor-Roper. Ἀποσπάσματα (οἱ ἀριθμοὶ ἀντιστοιχοῦν στὶς σελίδες):

34

Ἂν δὲν εἶχαν εἰσαγάγει ἄλλοι λαοί, ἀρχίζοντας ἀπὸ τοὺς Βίκινγκς, κάποιες ἀρχὲς ὀργάνωσης στοὺς Ρώσους, αὐτοὶ ἀκόμη θὰ ζοῦσαν ὅπως οἱ λαγοί.

37

Τὸ ἀληθινὸ σύνορο (τῆς Εὐρώπης) εἶναι ἐκεῖνο ποὺ διαχωρίζει τὸν Γερμανικὸ κόσμο ἀπὸ τὸν Σλαβικὸ κόσμο. Εἶναι καθῆκον μας νὰ τὸ τοποθετήσουμε ἐκεῖ ὅπου θέλουμε νὰ βρίσκεται.

39

Ἐὰν σήμερα βλάψετε τοὺς Ρώσους, θὰ εἶναι προκειμένου νὰ μὴν τοὺς δώσετε τὴν εὐκαιρία νὰ μᾶς βλάψουν.

40

Ἡ ἀσφάλεια τῆς Εὐρώπης δὲν θὰ εἶναι σίγουρη μέχρι νὰ ἔχουμε διώξει τὴν Ἀσία πίσω ἀπὸ τὰ Οὐράλια. Δὲν θὰ πρέπει νὰ ἐπιτρέψουμε νὰ ὑπάρχει ὀργανωμένο Ρωσικὸ Κράτος δυτικὰ ἀπὸ τὴ γραμμὴ αὐτήν. Εἶναι κτήνη, καὶ οὔτε ὁ Μπολσεβικισμὸς οὔτε ὁ Τσαρισμὸς διαφέρουν -εἶναι κτήνη σὲ μιὰ φυσικὴ κατάσταση. Ὁ κίνδυνος θὰ ἦταν ἀκόμη μεγαλύτερος ἐὰν αὐτὴ ἡ ἔκταση μογγολοποιοῦταν.

44

Ὁ Ρῶσος βρίσκει τὴ θέση του στὴν ἀνθρώπινη κοινωνία μόνο στὴν κολλεκτιβιστική του μορφή -δηλαδή, εἶναι δεμένος νὰ δουλεύει μὲ τρομερὸ καταναγκασμό. Τὸ πνεῦμα τῆς κοινωνίας, τοῦ ἀμοιβαίου σεβασμοῦ κ.λπ. εἶναι γι' αὐτὸν πράγματα ἄγνωστα.

327

Ὁ Ρῶσος ὡς ἀτομικὸς πολεμιστὴς ἦταν πάντα κατώτερός μας. Οἱ Ρῶσοι ὑπάρχουν μόνο ὡς μάζα, καὶ αὐτὸ ἐξηγεῖ τὴν ἀγριότητά τους. Πάντοτε ἐπαναστατοῦσα ἐνάντια στὴν ἰδέα ὅτι ἡ Εὐρώπη ἔφτασε στὸ τέλος τῆς ἀποστολῆς της καὶ ὅτι ἡ ὥρα τῆς Ρωσίας ἢ τῶν ΗΠΑ ἔχει φτάσει.

354

 Ἁπλά, πεῖτε μου πῶς ἀντέδρασε ἡ Ρωσία στὴν Εὐρώπη γιὰ τὴν εὐρωπαϊκὴ κουλτούρα τὴν ὁποία εἰσήγαγε! Τὴ χρησιμοποίησαν γιὰ νὰ ἐφεύρουν τὸν ἀναρχισμό.

589

Εἶμαι ὑπὲρ τῆς διδασκαλίας λίγων Γερμανικῶν στὰ σχολεῖα (τῆς ἡττημένης ΕΣΣΔ) ἁπλὰ γιατὶ αὐτὸ θὰ διευκολύνει τὴ διοίκησή μας. [...] Γιὰ τὸν ἴδιο λόγο, τὸ ρωσικὸ ἀλφάβητο θὰ πρέπει νὰ ἀντικατασταθεῖ μὲ τὸ λατινικό.

617

Ἡ ἵδρυση τῆς Ἁγίας Πετρούπολης ἀπὸ τὸν Μέγα Πέτρο ἦταν ἕνα θανάσιμο γεγονὸς στὴν ἱστορία τῆς Εὐρώπης, καὶ γι' αὐτὸ αὐτὴ πρέπει νὰ ἐξαφανιστεῖ τελείως ἀπὸ τὸ πρόσωπο τῆς γῆς. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ Μόσχα. Τότε, οἱ Ρῶσοι θὰ ἀποσυρθοῦν στὴ Σιβηρία.